Ik kom hier voor mijn eerste coachsessie als gezinshuisouder. Zenuwachtig stap ik uit de auto, maar ik krijg direct een gevoel van rust en veiligheid. Ik tref Fenna aan in een bloemenzee, tussen de geiten en de kippen. Ze is systemisch coach en werkt op deze prachtige plek met gezinshuisouders aan de hand van familieopstellingen aan vraagstukken die hen dagelijks bezighouden. Maar de Worteltuin is veel meer dan dat.

Verjaardag bij McDonald’s

Fenna hoorde van pleegouders en professionals vaak verhalen over bezoekregelingen in een kantoor bij Jeugdzorg, in fastfoodsrestaurants of binnenspeeltuinen. Daar ontmoeten kinderen hun ouder(s) een uur in een kamertje van twee bij twee en spelen met speelgoed dat zijn tijd vaak allang heeft gehad. Of ze vieren een verjaardag bij McDonald’s op een tijdstip dat het handigst uitkomt voor de professionals rondom het gezin. Zo’n bijeenkomst staat veelal in het teken van de zorg en gaat niet om écht contact maken. Dat kon anders!

Worteltuinen en Wortelhuisjes

In 2017 begon Stichting Wortel met het project Worteltuinen, om kinderen die hun ouders heel weinig zien een natuurlijke ontmoetingsplek te geven. Het kind kan er met zijn ouder(s), grootouder(s) of andere belangrijke volwassenen genieten van het buiten zijn. Ontmoeting en succeservaringen in het contact staan centraal. Met steun van Stichting Kinderpostzegels Nederland en andere fondsen zijn er ook Wortelhuisjes gebouwd. Deze houten huisjes staan tegenover elkaar en kunnen draaien. Hier kunnen ouders en kind ‘spelen’ met afstand en nabijheid. Er zijn nu tien Worteltuinen. Het streven is dat er in 2024 in elke provincie een Worteltuin is gerealiseerd.

Familiewortels

De naam Worteltuin verwijst naar familiewortels, omdat elk kind het verdient om in verbinding te staan met zijn eigen wortels. Het DNA van een kind komt voor 50 procent van zijn moeder en 50 procent van zijn vader. Ontkenning van één deel of beide delen zorgt voor ontkenning van het kind zelf. Bovendien is de relatie van een kind met zijn ouders bepalend voor het aangaan van relaties in het latere leven. Veel kinderen hebben moeite met hechting of ze hebben trauma’s opgelopen in de relatie met hun ouders. Het maken van nieuwe, positieve herinneringen zorgt voor een stukje herstel. Erkenning voor en verbinding met de eigen wortels geeft een kind bodem in zijn bestaan. “Door samen met de ouders betekenisvolle en leuke dingen te doen, kan het kind fijne herinneringen creëren”, vertelt Fenna. “Die nieuwe herinneringen zijn belangrijk voor het herstel van de onderlinge band. Ook dragen ze bij aan de verwerking van traumatische ervaringen.”

Rustgevend groen

Worteltuinen zijn onafhankelijk en zijn dus geen onderdeel van het jeugdzorgsysteem. De worteltuinbeheerders houden de tuinen bij en ontvangen de gasten. Ze begeleiden geen bezoekregelingen, juist omdat ze onafhankelijk willen blijven. Inmiddels zijn er al heel wat bezoekregelingen in de Worteltuinen geweest. Juist in coronatijd wisten steeds meer organisaties de tuinen te vinden en nu blijven de bezoeken doorgaan. Het groen werkt rustgevend. Ook biedt zo’n tuin tal van mogelijkheden voor ongedwongen activiteiten, zoals bloemen plukken, over paadjes struinen, helpen met tuinieren, dieren aaien en voeren, vogels en vlinders spotten of in de wortelhuisjes spelen. Fenna: “Ouders en kinderen laten zich hier op hun natuurlijkst zien, want daar nodigt de omgeving toe uit. Een tijdje geleden kwam er een jongen die normaal tijdens bezoeken erg boos is. Buiten in de natuur kon hij zijn ouders en pleegouders op sleeptouw nemen. Rangen, standen en functies vallen hier weg, mensen hebben contact met elkaar vanuit gelijkwaardigheid. De tuin zorgt voor ruimte als het nodig is en nabijheid als het mogelijk is.”

Expeditie Koffer

Naast het uitbreiden van de Worteltuinen is er een nieuw project: Expeditie Koffer. Het idee is om mooie, houten koffers met natuurgerichte opdrachten te ontwikkelen. Over een tijdje moeten die koffers in elke Worteltuin te vinden zijn. Kinderen en ouders kunnen elkaar hiermee op gelijk niveau ontdekken en samen nieuwe, helende herinneringen maken.

Meer weten over Worteltuinen?

Stichting Worteltuin heeft geen winstoogmerk en bestaat volledig dankzij donateurs en schenkingen. Het bezoek aan een Worteltuin is kosteloos. Voor het faciliteren van de bestaande tuinen en het aanpassen en inrichten van nieuwe tuinen zoekt Stichting Wortel een kleine kring van vaste donateurs.

Op de website www.stichtingwortel.nl vind je meer informatie over Worteltuinen. Kijk hier ook voor een Worteltuin bij jou in de buurt.

Netwerk voor gezinshuiscoaches

Fenna Janssens zet samen met haar collega Cathy Ververda ook een netwerk op voor gezinshuiscoaches. Een gezinscoach ondersteunt gezinshuisouders in hun vak. Het netwerk bestaat uit gezinshuiscoaches die ervaring, kennis en deskundigheid hebben op het gebied van de zorg voor kinderen in een gezinshuis. Zij weten wat deze zorg vraagt van een gezinshuisouder. Coaching is naast hulpverlening een belangrijk criterium om kwaliteit te bieden in een gezinshuis. Het is ook een eis voor het keurmerk gezinshuizen. De coachvragen gaan bijvoorbeeld over vitaliteit, professionele nabijheid, parallelle processen met eigen trauma’s en ondernemerschap en regie.

Kijk voor meer informatie op www.gezinshuiscoaching.nl.

Door Karin Zanin, redactielid BIJ ONS en gezinshuisouder met specialisatie in de hulpverlening rondom trauma en hechtingsproblematiek.

BIJ ONS - NVP magazine voor pleeggezinnen

Dit verhaal verscheen eerder in BIJ ONS. Dit magazine verschijnt twee keer per jaar en staat boordevol met verhalen, achtergronden, interviews en columns over pleegzorg. Je leest het magazine hier:

Magazine BIJ ONS

Wil je de nieuwe BIJ ONS in je mail ontvangen zodra er een nieuw magazine verschijnt? Neem gratis een abonnement door je hier in te schrijven: 

Abonneren